روز جهانی دیابت بزرگ ترین کمپین آگاهی از دیابت در جهان است که هر ساله در ١٤ نوامبر برگزار می شود. هدف از برگزاری روز جهانی دیابت که در سال ١٩٩١ توسط فدراسیون بین المللی دیابت و سازمان بهداشت جهانی راه اندازی گردید، ترویج اهمیت اقدام هماهنگ برای مقابله با دیابت به عنوان یک مساله مهم بهداشت جهانی است . در کشور ما حداقل ١٤.١٥ درصد جمعیت بالای ٢٥ سال مبتلا به دیابت هستند که تعدادشان بیش از ٧.٥ میلیون نفر برآورد می شود.

در شهرستان آباده از تعداد 72533 نفر بالای 25سال که گروه هدف بیماری دیابت می باشند تعداد 6241 نفر بیمار دیابتی شناسایی شده اند که شاخص شناسایی دیابت شهرستان 59.2درصد می باشد .

شایان ذکر است که جهت بهبود کیفیت مراقبت این افراد کلینیک NCDدر محل بیمارستان امام خمینی را ه اندازی شده است که همه بیماران دیابتی توسط مراقب سلامت پزشک خانواده شان ، به کلینیک جهت ویزیت متخصص قلب،داخلی، چشم ارجاع داده می شوند که در آنجا برای بیماران تشکیل پرونده وپیگیریهای لازم انجام میشود.

 به منظور آگاهی و اطلاع رسانی عمومی در مورد دیابت و تاکید بر اهمیت مراقبت دیابت ، 19 لغایت 25 آبانماه 1403 ، هفته ملی دیابت با شعار" با دیابت، خوب زندگی کنیم" نامگذاری شده است.

دیابت چیست؟

در صورتی که به دلایل مختلف ،هورمون انسولین به میزان کافی در بدن ترشح نشود ویا انسولین موجود، قادر نباشد به خوبی عمل کند، در نتیجه قندخون نمیتواند وارد سلول های بدن شود ومقدار آن در خون به صورت مزمن بالا می رود که به این حالت دیابت میگویند.

انواع دیابت عبارتند از:

دیابت نوع1

در این دسته از مبتلایان،انسولین در بدن به میزان کافی تولید نمی شود ،در نتیجه قند خون موجود نمی تواند وارد سلول ها شده و انرژی بدن را تامین کند وهمین مسئله ،افزایش شدید قند خون را سبب می شود.حدود 5تا 10درصد از کل دیابتی ها را،مبتلایان دیابت نوع 1تشکیل می دهند.

دیابت نوع2

در این دسته از مبتلایان ،سلول های بدن نسبت به انسولین مقاوم شده اند در این حالت انسولین ترشح می شود اما نمی تواند به خوبی عمل کند .حدود 90 درصد از بیماران مبتلا به دیابت در این دسته قرار دارند.

دیابت بارداری

دیابتی است که در دوران بارداری ایجاد می شود.

عوامل خطر بروز دیابت:

-مهمترین عوامل خطر دیابت نوع1 : عوامل ژنتیکی،بیماری های ویروسی وپدیده خود ایمنی  میباشد

-مهم ترین عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع 2: اضافه وزن وچاقی ،کم تحرکی،سابقه دیابت در افراد درجه یک خانواده،چربی وفشارخون بالاو هم چنین سابقه دوبار سقط خود به خود ،تولد نوزاد بیشتر از 4کیلوگرم وبیشتر وسابقه دیابت بارداری در زنان است.

علائم دیابت:

ممکن است فرد مدت ها مبتلا به دیابت باشد وعلامتی نداشته باشد ودر واقع شایعترین علامت دیابت بی علامتی است.از دیگر علائم دیابت پرخوری،پر نوشی،پر ادراری،تاری دید واحساس خستگی می باشد.

عوارض دیابت:

در صورت عدم مراقبت وکنترل مطلوب دیابت ،عوارض ایجاد می شود.عوارض زود رس دیابت شامل افت قندخون،کماوکتواسیدوز است.

عوارض دیررس دیابت اغلب چند سال پس از ابتلا به وجود می آیند ومی تواند به ناتوانی بیمار منجر شود شامل:آسیب به قلب،چشم،کلیه،دستگاه عصبی و سایر اعضای حیاتی بدن . همچنین میتواند منجر به کوری،قطع پا،نارسایی کلیه،سکته قلبی،سکته مغزی و....شود.

پیشگیری از ابتلا به دیابت:

پیشگیری باید بر اصلاح شیوه زندگی با هدف دستیابی به کنترل وزن وافزایش فعالیت فیزیکی متمرکز باشد:

-فعالیت فیزیکی منظم ،حداقل 30دقیقه در روز و5روز در هفته (یا 150دقیقه درهفته)

-اصلاح الگوهای تغذیه ای مبتنی بر کاهش مصرف نمک،چربی وقند جهت کاهش خطر

-کاهش وزن در افراد چاق ودارای اضافه وزن  وحفظ وزن بدن بر حسب نمایه توده بدنی بین 18.5تا 24.9

-ترک مصرف دخانیات

-انجام آزمایشات ومعاینات دوره ای به منظور تشخیص به موقع پیش دیابت وعوامل خطر دیابت

مراقبت بیمار مبتلا به دیابت

• اندازه مطلوب قند خون ناشتا در بیماران مبتلا به دیابت بین 80 تا 130 میلیگرم در دسی لیترمی باشد.
• دربیمار مبتلا لازم است جهت ارزیابی سلامت پا ، معاینات دوره ای توسط پزشک انجام شود.
• بیمار مبتلا به دیابت لازم است هر ماه توسط مراقب سلامت ، مورد ارزیابی قرار گیرد.
• بیمار مبتلا به دیابت لازم است هر سه ماه یکبار توسط پزشک خانواده مراقبت شود.
• بیمار مبتلا به دیابت لازم است سالیانه توسط چشم پزشک معاینه شوند .
• توصیه میشود افراد مبتلا به دیابت داروی خود را خودسرانه کم یا زیاد نکنند.
• مصرف دارو به تنهایی باعث کنترل قند خون نمی شود و رعایت رژیم غذایی و ورزش به طور همزمان لازم است.

واحد مراقبت و پیشگیری از بیماری های غیر واگیر- شبکه بهداشت و درمان شهرستان آباده