نان کامل
نان کامل
نان کامل در ایران از دیرباز کشت گندم رواج داشته. از این رو سلامت وکیفیت آرد ونان مصرفى، عاملى مهم در تامین و ارتقاء سلامت ایرانیان است. روزانه قسمت اعظم از انرژی، پروتئین (تامین بیش از ٢٥ درصد نیاز روزانه)و ویتامین هاى گروه B مورد نیاز ما از طریق نان تأمین مى شود.
در اقشار کم درامد که نان بیشترى مصرف مى کنند تا ۶۰٪ پروتئین روزانه از نان تامین مى شود. همچنین بیش از ٣٠٪ کلسیم وفسفر روزانه که در افراد فقیر به ٣٥٪ هم مى رسد از نان روزانه تامین مى شود.
یک دانه گندم از سه قسمت تشکیل شده است: سبوس، آندوسپرم و جوانه. سبوس: لایه بیرونى دانه را سبوس مى نامند. این قسمت سرشار از فیبر، ویتامین هاى گروهB و آنتی اکسیدان است.
آندوسپرم: لایه میانى که بزرگترین جزء دانه را تشکیل میدهد، که عمدتاً از کربوهیدرات و مقادیر بسیار کمى یروتئین و ویتامین ها تشکیل شده است.
جوانه: درونى ترین قسمت دانه جوانه است که حاوى پروتیین به ویژه اسیدهاى آمینه ضرورى، اسیدهاى چرب غیر اشباع مانند اولئیک، لینولئیک وعمدتا فیبر نامحلول، ویتامین هاى گروه B شامل نیاسین، تیامین وفولات، مواد معدنى اهن، روى و منیزیم و همچنین ترکیبات فعال زیستى مانند آنتى اکسیدان ها، استرولها، فیتوکمیکالها مانند فنولیک اسید، یلى فنولها، فیتواسترولها و ویتامین E است. فرآیند تصفیه، هم جوانه غنى از پروتئین وهم بخشهاى سبوس پر فیبر دانه را حذف میکند تا ارد نرمتر و سفیدتر در مقایسه با ارد کامل به دست آید. به همین دلیل نان هاى تهیه شده از آرد سفید نسبت به نانهاى تهیه شده از ارد کامل رنگ سفیدترى دارند. از طرف دیگر، ارد کامل با استفاده از تمام قسمت هاى دانه تهیه مى شود، به همین دلیل نان تهیه شده از این نوع ارد از نظر تغذیه اى ارز شمندتر مى باشد.
آرد کامل منابع اصلى تأمین فیبر روزانه میتواند باشد که وجود آن در تضمین کارکرد طبیعى دستکاه کوارش انسان ضرورى است. مصرف غلات کامل کاهش خطر بیمارى هاى دیابت، بیمارى هاى قلبى-عروقى، چاقی، بیمارى هاى گوارشی، مشکلات متابولیکى و برخى از سرطانها را به دنبال دارد. اما، با وجود فواید بسیارى که نان کامل دارد، درصد بالاى سبوس گیری و حذف جنین در تولید آرد براى انواع نان هاى سنتى و فانتزى رخ مى دهد.
غلات کامل باعث ایجاد احساس سیرى زودهنگام، کند شدن هضم و جذب نشاسته، کاهش جذب مواد قندى و چربى ها و کاهش اکسایش لیپید می شوند. بخشى از مزایاى سلامتى غلات کامل به وجود آنتى اکسیدان هاى مختلف مانند ویتامین C، ویتامین E و کاروتنوئیدها، اسیدهاى فنولیک و فلاونوئیدها نسبت داده مى شود. فراوان ترین آنتى اکسیدان ها در غلات کامل، اسیدهاى فنولیک هستند که به مقدار زیادى در سبوس و جوانه وجود دارد، که هر دو براى به دست اوردن آرد تصفیه شده حذف مى شوند.
روش نگهداری نان
- در هنگام خرید حتماً اجازه دهید بخار نان تخلیه شده وسرد شود. در زمان انتقال نان به منزل آن را در یوشش پارچه اى قرار دهید.
- در صورتى که بیش از نیاز یک وعده نان خریده اید حتماً نان را قبل از بیات شدن به بُرشهاى کوچک تقسیم کرده ودر کیسه هاى مخصوص در فریزر نگهداری نمائید.
- چند دقیقه قبل از مصرف، نان رااز فریزر در اورده و در هواى آزاد نگهداری و یا گرم نموده و مصرف نمائید.
- به واسطه اینکه کپک ها محیط هاى گرم و مرطوب را ترجیح مى دهند، لذا توصیه مى شود سریعاً نان ها پس از پخت، خنک و به مکانى تمیز و عارى از کپک ها انتقال یابد به این نکته توجه کرد که بسته بندى نان، پس از خنک شدن کامل صورت گیرد. زیرا در غیر این صورت شرایط براى رشد و فعالیت کپکها مهیا مى شود.
- همچنین نان باید در شرایط خشک و خنک نگهداری شود تااز فعالیت کپک ها جلوگیری شود.
- رعایت نکات بهداشتى در مورد لوازم و مواد بکار گرفته شده براى جلوگیری از رشد کپک ها الزامى است. .
- براى پیشگیری از ضایعات نان، سعى کنیم به اندازه نیاز نان خریدارى و مصرف کنیم. خانواده هایى که بدون توجه به مسئله کپک زدگی در مورد نان، انرا بصورت ناصحیح جمع اوری نموده و تحویل متصدیان جمع آورى ضایعات نان (نان خشکی ها) مى دهند بیشتر ان مورد استفاده دامداریها جهت خوراک دام قرار مى گیرد که بصورت مستقیم حیوان و بصورت غیر مستقیم انسان راکه از گوشت و شیر دام تغذیه مى کند الوده مى سازد.
نظر دهید