بیماریهای قلبی عروقی اولین عامل مرگ ومیر در دنیا وکشور واستان ها می باشد .عوامل خطر اصلی بیماریهای قلبی عروقی شامل مصرف دخانیات والکل،رژیم غذایی نا مناسب وکم تحرکی میباشدکه در افراد به شکل فشارخون بالا،قند خون بالا،اختلال چربی خون بالا،اضافه وزن وچاقی بروز میکند.در هر سال 29 سپتامبر به عنوان روز جهانی قلب نامگذاری میشود

شعار روز جهانی قلب امسال ((مراقبت از قلب، مراقبت از زندگی)) است.

شهرستان آباده با داشتن 17545نفر بیمار مبتلا به بیماریهای قلبی عروقی وپرفشاری خون در سال گذشته حدود 30درصد از مرگ ومیر ها مربوط به بیماریهای قلبی عروقی اختصاص داشت.

بنابراین می بایست عموم مردم برای دریافت مراقبت از سلامت قلب خود با تاکید بر اهمیت نقش پیشگیری نسبت به درمان ،تعادل در رژیم ،انجام فعالیت بدنی کافی واجتناب از مصرف دخانیات والکل آشنا شوند.

از هر سه نفر در کشور دو نفر یک یا بیش از یک عامل خطر بیماری های قلبی و عروقی را دارند. بیش از یک سوم بالغین سبک زندگی کم تحرک دارند. و نیمی از افراد دچار اضافه وزن یا چاقی هستند با پیشگیری اولیه می توان به میزان زیادی ابتلا به بیماری قلبی و عروقی یا حتی دیگر بیماریهای مزمن را کاهش داد.

 بسیاری از روشهای زندگی اتخاذ شده کنونی سلامت قلب وعروق مردم را تهدید می کند و زمینه ابتلا به سرطان و بیماریهای ریوی را فراهم می سازد.

عوامل خطر بیماری‌های قلبی ‌عروقی

برخی عوامل‌خطر بیماری‌های قلبی‌ عروقی قابل کنترل هستند، در حالیکه سایر عوامل‌خطر تحت کنترل ما نیستند. برخی از عوامل خطری که شما را تحت تأثیر قرار می‌دهند، ممکن است در طول زندگی شما دچار تغییر شوند

البته داشتن یک یا چند عامل خطر اصلی بیماری‌های قلبی‌عروقی به این مفهوم نیست که فرد بطور حتم مبتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی شده یا در اثر آنها می‌میرد. در واقع هر چه تعداد این عوامل خطر بیشتر باشد، فرد به احتمال بیشتری به بیماری قلبی‌عروقی مبتلا خواهد شد

با آگاهی از عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی، می‌توان میزان خطر احتمالی را تا حد امکان کاهش داد

عوامل خطری که قابل کنترل نمی‌باشند

جنسیت

مردان نسبت به زنان در سنین پایین‌تری دچار حملات قلبی می‌شوند. زنان پیش از یائسگی بدلیل وجود هورمون‌های جنسی خود در مقابل بیماری‌های قلبی‌عروقی محافظت می‌شوند

با این حال هنوز هم بیماری‌های قلبی‌عروقی علت اصلی مرگ‌ومیر در زنان می‌باشند. پس از یائسگی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی در زنان شروع به افزایش می‌کند

پس از 65 سالگی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی در زنان مشابه مردان همسن خود بوده و حتی پس از 75سالگی، زنان نسبت به مردان همسن خود در معرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌باشند

افزایش سن

با افزایش سن خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی افزایش می‌یابد. بیش از 80 درصد افرادیکه بدلیل ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌میرند، بیش از 65 سال سن دارند

با افزایش سن، عملکرد قلب ضعیف‌تر می شود، دیواره‌های قلب ضخیم‌تر می‌شوند، قدرت پمپ کردن قلب کمتر می‌شود و دیواره‌های سرخرگ‌ها ممکن است سفت و باریک‌تر شوند

علاوه بر سفت و سخت شدن سرخرگ‌ها (تصلب شرایین یا آترواسکلروز)، ابتلا به سایر بیماری‌ها مانند فشارخون بالا نیز ممکن است مشکل را تشدید کنند. پر واضح است که این روند تحت تأثیر شیوه زندگی از جمله رژیم غذایی و فعالیت جسمانی است

ژنتیک

بیماری‌های قلبی‌عروقی درخانواده‌ها به شکل ژنتیکی بوده و افرادیکه دارای پدر و مادر یا برادر و خواهر دچار بیماری سرخرگ کرونری هستند به احتمال بیشتری به این بیماری‌ها مبتلا می‌شوند

افزایش خطر زمانی بیشتر است که فرد سابقه‌ای از مرگ در یکی از اعضای خانواده بدلیل ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی در سنین پایین را داشته باشد (یعنی مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی‌عروقی در سن زیر 55 سال در مردان و زیر 65 سال در زنان)

قومیت و نژاد هم درایجاد بیماری‌های قلبی‌عروقی نقش دارند. سیاه‌پوستان بدلیل فشارخون بالاتر نسبت به سفیدپوستان درمعرض خطر بیشتری می‌باشند. فعلا نمیتوان مواد ژنتیکی خودراتغییرداد، اما آگاهی از وضعیت ژنتیکی در انسان باعث می‌شود که فرد سایر عوامل خطر قابل کنترل را بهتر مدیریت نماید

عوامل خطر عمده‌ای که قابل کنترل، قابل اصلاح و یا قابل درمان هستند

کلسترول خون بالا

افزایش سطح کلسترول خون بطورمستقیم خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی را افزایش می‌دهد. کلسترول ماده چربی مانندی است که درخون حمل می‌شود، البته کلسترول اضافی از طریق غذاهایی با منشاء حیوانی مثل گوشت، تخم مرغ و لبنیات وارد بدن می‌شود 

فشارخون‌ بالا (هیپرتانسیون)

فشارخون‌ بالا خطر ایجاد بسیاری از بیماری‌های قلبی‌عروقی مانند بیماری سرخرگ‌های کرونری، حمله قلبی، نارسایی کلیه، نارسایی احتقانی قلب و سکته مغزی را افزایش می دهد

سایر عوامل دیگری مانندچاقی، سوءمصرف الکل، رژیم غذایی ناسالم یاعدم فعالیت جسمانی نیز می‌توانند درایجاد فشارخون بالا دخیل باشند، البته ممکن است انسان بدون وجود هیچ یک از این عوامل، باز هم مبتلا به فشارخون بالا شود.

چاقی و افزایش وزن

چاقی و افزایش وزن بدن در ایجاد خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی مستقل از سایر عوامل خطر دخیل می‌باشد، چرا که سبب افزایش بارکاری قلب می‌شود. چاقی فشارخون را افزایش داده، اثرات مضری برروی کلسترول داشته و در ایجاد بیماری قند خون (دیابت) دخیل می‌باشد

عدم فعالیت جسمانی

شیوه زندگی غیرفعال سبب افزایش خطر ابتلا به اضافه‌وزن، سطح کلسترول خون‌بالا، فشارخون‌بالا و دیابت (بیماری قند خون) می‌شود. ورزش منظم حتی درحد متوسط، سبب کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌شود

بیماری قند خون یا دیابت نوع 2

ابتلا به دیابت، فرد را در معرض خطر جدی قرار می‌دهد. درحدود 65 تا 75 درصد افراد مبتلا به دیابت به علت ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌میرند. کنترل دیابت ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی را نیز کنترل کند

سیگار و سایر دخانیات

افراد سیگاری نسبت به افراد غیرسیگاری علاوه بر افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه، در معرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی نیز می‌باشند

استعمال سیگار سبب افزایش تعداد ضربان قلب و انقباض سرخرگ‌ها شده و در انسداد سرخرگ‌ها توسط پلاک دخالت نموده و ممکن است منجر به ضربان نامنظم قلب (آریتمی) شود. همچنین سبب افزایش میزان خطر لخته شدن خون و در نتیجه حمله قلبی و سکته مغزی می‌گردد

حتی تماس با دود سیگار موجب افزایش میزان بروز بیماری‌های قلبی‌عروقی در افراد غیرسیگاری می‌گردد

یائسگی زودرس

زمانی که یک زن دچاریائسگی زود رس می‌گردد (خواه به شکل طبیعی وخواه بدلیل جراحی) وی درمعرض خطر بیشترابتلا به بیماری سرخرگ‌های‌کرونری قرار می‌گیرد

عوامل مداخله‌کننده

سایر عوامل موثر که عوامل مداخله‌کننده نامیده می‌شوند نیز با بیماری‌های قلبی‌عروقی مرتبط می‌باشند، اما اهمیت آنها هنوز بطور کامل شناخته نشده یا مورد سنجش قرار نگرفته‌اند. این عوامل عبارتند از

استرس

به نظر می‌رسد که استرس (بویژه‌ دربرخی‌ افراد) سبب افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌شود. شاید علت این افزایش میزان خطر، بالا رفتن تعداد ضربان قلب و فشارخون و آسیب به سرخرگ‌ها بدلیل استرس می‌باشدکه با گذشت زمان روی می دهد. همچنین ممکن است استرس در ایجاد سایر رفتارهای مخاطره‌آمیز مثل تغذیه بیش از حد، استعمال دخانیات و سوء مصرف الکل دخیل باشد

الکل

مطابق دستور صریح اسلام، نوشیدن الکل مجاز نیست. اگر پیرو سایر ادیان الهی هستید، توجه داشته باشید که نوشیدن مقادیر بیش از حد الکل می‌تواند فشارخون را افزایش داده و اثر منفی بر روی سطح کلسترول و تری‌گلیسرید (چربی خون) داشته باشد و ممکن است منجر به ایجاد ضربان نامنظم قلبی (آریتمی) گردد

قرص‌های ضدبارداری

قرص‌های ضدبارداری ممکن است سبب افزایش‌ خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی در افراد سیگاری یا مبتلا به فشارخون‌بالا بویژه در افراد بالای 35 سال شوند. قرص‌های ضدحاملگی جدید حاوی سطح هورمون کمتری نسبت به قرص‌های قبلی می‌باشند و مستقل از سایر عوامل خطر بطور عمومی ایمن تلقی می‌شوند. پس از 35 سالگی بدلیل افزایش خطر ابتلا به حمله قلبی و لخته شدن خون، افراد سیگاری نباید از قرص‌های ضدحاملگی استفاده کنند.

علائم بروز حمله قلبی

 احساس پری،احساس فشارآزار دهنده، سنگینی، ناراحتی یا درد در وسط قفسه سینه که معمولا بطور ناگهانی رخ دهد و به مدت طولانی برای بیش از 2 دقیقه ادامه یابد از علائم بروز حمله قلبی هستند، خصوصا اگر درد به شانه ها،گردن یا بازوها ،گردن و فک پایین منتشر شود.

گاهی افرادی که دچار درد قلبی می شوند این درد و ناراحتی را بصورت احساس فشار ناشی از ایستادن فردی بر روی قفسه سینه یا احساس فشار ناشی از پیچیدن طناب بدور قفسه سینه شرح می دهند.سایر نشانه هاشامل احساس سبکی سر ، سرگیجه شدید بدون علت ،غش، تنگی نفس (درحال استراحت یا در حال فعالیت)عرق کردن و ناراحتی معده هستند وممکن است همراه با درد سینه یا تنگی نفس حالت تهوع نیزرخ دهد

باید بخاطر داشت همیشه در حمله قلبی تمام این علایم با هم رخ نمی دهد و ممکن است در هرفرد نشانه های مختلفی وجود داشته باشد.

                         واحد پیشگیری و مراقبت از بیماری های غیر واگیر مرکز بهداشت شهرستان آباده